Created by: Rotera Group

Əsas

Hamiləlikdə fol turşusu

admin

Paylaşıldı:

| Tarix:

Həkimlər hamiləlik planlaşdıran qadınlara və ya hamilə olanlara istisnasız olaraq bu fol turşusu təyin edirlər. Bəs bu nə möcüzəli vasitədir və nə üçün gələcək ananın və doğulacaq körpənin orqanizmi üçün bu qədər vacibdir?

Fol turşusunun xassəsi və funksiyası

Fol turşusu çatışmazlığı hər ikinci qadında müşahidə olunur. Fol turşusu hamilə qadınlar və hamiliyi planlaşdıran qadınlar üçün xüsusilə vacibdir. Tədqiqatlara əsasən, fol turşusunun hamiləlikdən bir neçə ay əvvəl gündəlik olaraq qəbulu 80% hallarda dölün anadangəlmə qüsur riskini azalda bilər.

Hamiləlik zamanı qadın orqanizmi adi hallardan daha çox miqdarda fol turşusu sərf edir. Həmçinin bu vitaminin orqanizmdə az miqdarda sintez edildiyi və ehtiyatda az miqdarda saxlanıldığı üçün fol turşusunu əlavə qəbul etməklə gündəlik tələb olunan səviyyəni qorumaq vacibdir.

Fol turşusu qəbulu xüsusilə hamiləliyin ilk trimestrində (ilk üç ay) vacibdir. Məhz bu zaman insanın sinir sisteminin ilkin forması olan onurğa və baş beynin sələfi – sinir borusu formalaşır.  Bu zaman fol turşusu çatışmazlığı ən ciddi, çox vaxt geridönməz nəticələrə səbəb ola bilər.

Anada fol turşusu defisiti fonunda döldə sinir borusu qüsurları yaranmasa belə, sonradan belə uşaqlar psixozlardan, nevrozlardan və ya əqli gerilikdən əziyyət çəkə bilərlər. Bundan əlavə körpə doğulduqdan sonra fol turşusu qəbulunu dayandırmaq tövsiyə edilmir, çünki körpə onu yalnız ana südü ilə qəbul edir.

Hamilələrdə fol turşusunun çatışmazlığı

Təəssüf ki, fol turşusu çatışmazlığı elə də nadir hal deyil. Qeyd edildiyi kimi, fol turşusu orqanizmdə demək olar ki, toplanmır və bağırsaq mikroflorası tərəfindən cüzi miqdarda istehsal olunur.

Fol turşusu çatışmazlığı sürətlə inkişaf edir, ilk simptomlar artıq hamiləliyin birinci həftəsində nəzərə çarpır və bir aydan sonra vəziyyət kritik həddə çatır. Hamilədə fol turşusu çatışmazlığının əlamətləri kimi dərinin solğunluğu, əsəbilik, qıcıqlanma, yorğunluq, yaddaş və diqqət problemləri, sızanaqların, piqment ləkələrinin yaranması, kəskin çəki itkisi və s. misal göstərmək olar.

Təəssüf ki, bu simptomlara heç də hər zaman diqqət yetirilmir və onlar hamiləlikdə adi bir hal kimi qəbul edilir. Ancaq fol turşusu çatışmazlığı aradan qaldırılmasa, bu həm hamilə qadının özünün, həm də gələcək uşağın sağlamlığı üçün təhlükəli ola bilər.

Fol turşusunun orqanizmdəki əsas funksiyası DNT sintezində gərəkli olan purin və timin sintezində iştirakıdır. Buna görə də fol turşusu və vitamin B12 hüceyrə genlərinin ikiləşməsində mühüm rol oynayır.

Fol turşusu serin və qlisin aminturşularının, serotonin və adrenalin kimi neyromediatorların sintezində iştirak edir, eritrositlərin yetişməsi və formalaşmasında mühüm rol oynayır.

Fol turşusu catışmazlığının fəsadları

– Bətndaxili hipoksiya və döldə qanyaranmanın pozulması – sinir borusunun formalaşma defektlinə (neyronlar hipoksiya şəraitində tam böyüyüb-inkişaf edə bilmir) səbəb olur.

– sinir borusunun defekti: yenidoğulmuşlarda 1000:1 nisbətində rast gəlinir

– anensefaliya (beyin rüşeyminin yaranmaması)

– spina bifidus – fəqərə qövslərinin defekti

– digər qüsurlar: hidrosefaliya, ürək-damar sisteminin anomaliyası (böyük arteriyaların qüsuru, anadangəlmə ürək qüsurları 1:100 nisbətində rast gəlinir) və sidikçıxarıcı sistemin defekti, yuxarı damağın yarıqları.

Fol turşusu estrogenəbənzər təsirə malikdir. Müəyyən olunmuşdur ki, tərkibində 50 mkq estrogen olan oral kontraseptivlər (OK) folatların mübadiləsini pozur. Döldə sinir borusunun defektinin inkişaf riski oral kontraseptivləri ləğv edən hamilə qadınlarda daha yüksəkdir. Həmçinin, fol turşusundan istifadəsi fonunda hormonal kontraseptiv qəbul edən qadınlarda uşaqlıq boynu xərçənginin riski azalır.

Fol turşusu qidalarda

Qida məhsullarında fol turşusu qeyri-stabil folat formasında olur. Folatlarla daha zəngin olan qidalar: yaşıl yarpaqlı bitkilər (ispanaq, kahı, qulançar), kök, qaraciyər, yumurta sarısı, pendir, yemiş, ərik, balqabaq, avokado, lobya, buğda və çovdar ununu misal göstərmək olar.

Folat ilə zəngin qidaların müntəzəm istifadəsi (mərcimək, lobya, ispanaq, qulançar və s.) fol turşusuna olan tələbatı qismən ödəyə bilər.

 

Ardını oxu
Şərh bildir

Leave a Reply

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Əsas

Mədə ağrısının səbəblərindən biri – Qastrit.

admin

Paylaşıldı:

| Tarix:

Müəllif:

Qastrit mədənin iltihabi xəstəliyidir.Mədə soyuqladıqda, qidalanma gigyenası pozulduqda bu xəstəliklə qareşılaşa bilərik. Ac qalma, yeməklər arasında fasilənin çox olması, quru yeməklər, kəskin-acı, qızardılmış, hisə verilmiş, konservləşdirilmiş və s. bu kimi məhsullarla qidalanma da bu faktorlara aiddir. Streslər, uşaqda daxili diskomfort (tənhalıq, yalqızlıq hissi, valideynlər arasında olan pis münasibətlər) halları da qastritin inkişafına təkan verə bilər.

Əksər hallarda qastritin törədicisi “helikobakter pilori” bakteriyası olur. Bu bakteriyaya öpüşmək, ümumi qab-qacaq, natəmiz əllər və s. vasitəsilə yoluxma mümkündür. Yoluxmadan sonra bir neçə il ərzində xəstəlik heç bir əlamətlərlə özünü büruzə verməsə də, mədənin selikli qişasında iltihab prosesi inkişaf etməkdə davam edir. Sonradan isə ağrılar meydana çıxır.

Xroniki qastrit

Qastrit zamanı qarında sızıltılı ağrılar, gəyirmə, ağızdan qıcqırmış pis iyin gəlməsi, iştahasızlıq əlamətləri müşahidə edilir. İlk simptomlar əmələ gələn kimi tez bir zamanda həkimə müraciət etmək məsləhət görülür.

Xroniki qastrit

Mədə-bağırsaq xəstəliklərinin müalicəsində ilk növbədə diyetanın (pəhrizin) saxlanılması vacib şərtlərdəndir. Belə ki, bu xəstəliklər zamanı tez və yüngül həzm olunan qidalar qəbul olunmalıdır. Əlamətləri nəzərə alaraq əsasən süd və süd məhsulları, xörəklərdən, xüsusilə ət xörəkləri yaxşı bişmiş, yəni suda bişirilmiş halda, tərəvəz və meyvə şirələrinə üstünlük verilməlidir. Qızardılmış, yağlı, çox yüksək kalorili, həzmi çətin olan, qıcıqlandırıcı qidalardan, yəni çox ədviyyatlı kəskin yeməklərdən çəkinmək lazımdır. Siqaret, spirtli içkilər qəti qadağan edilir. Bu xəstəliklər zamanı çalışmaq lazımdır ki, dərmanlar da ağızdan yox, inyeksiya ilə qəbul edilsin.

 

Ardını oxu

Əsas

Liposaksiya- dəb və risklər …

admin

Paylaşıldı:

| Tarix:

Müəllif:

Daha bir əməliyyat zamanı plastik -estetik cərrah Rəşad Abbasəliyev ilə həmsöhbət olduq. Pasientləri daha çox maraqlandıran əməliyyatdan sonrakı ağırlaşmalar haqqında suallarımızı həkimə ünvanladıq. Təbii ki, bütün cərrahi müdaxilələr özlüyündə bir risk daşıyır. Xanımlar ideal görünüşə sahib olmaq istəyirlər. Medicaltv.az komandası olaraq Lanset.az saytında sizə mütəmadi olaraq bu prosedurlar haqda məlumat verir, həkimlərimizin işlərini yayımlamağa çalışırıq. Xanımların ən çox müraciət etdikləri əməliyyatlardan biri  liposaksiya  əməliyyatıdır. Bu prosedur vasitəsilə xanımlar bədənin müxtəlif nahiyyələrindəki artıq piylərdən azad olurlar. Plastik-estetik cərrah Rəşad Abbasəliyevlə liposaksiya proseduru və onun riskləri haqqında ətraflı müzakirələr apardıq.

Lipospaksiya prosedurunun riskləri

Hər bir cərrahi əməliyyatda olduğu kimi liposaksiya da müxtəlif risk və fəsadların gözlənilə biləcəyi bir əməliyyatdır.

  • Pasiyent seçimi – dəri tonusu çox zəif, yanaşı tibbi problemləri olan, artıq çəki və liposaksiyanın verə bilməyəcəyi nəticələri tələb edən pasiyentlər bu əməliyyat üçün yararsız sayılır.
  • Qanaxma – nadir hallarda olsa da, əməliyyat zamanı və ya sonrası yarana bilər, əməliyyatdan sonra olduğu hallarda cərrahi müdaxilə və qan köçürülməsi lazım ola bilər. Əməliyyatdan 10 gün əvvəl qan durulducu, qeyri steroid iltihab əleyhinə preparatların qəbulu dayandırılmalıdır.
  • İnfeksiya – çox nadir hallarda rast gəlinir. Olarsa, antibiotiklər ilə aradan qalxır, çox az hallarda cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
  • Dəri hissiyyatında azalma – hissiyyatda azalma ola bilər. Demək olar ki, bütün hallarda sərbəst olaraq aradan qalxır. Olduqca az hallarda tam itməsi rast gəlinə bilər.
  • Çapıq – əməliyyat sonrası gözəl bir yara sağalması gözlənilsə də, dəridə və ya daha aşağı qatlarda anormal çapıq əlamətləri ola bilər. Belə hallarda əlavə müalicə və bəzən də cərrahi müdaxiləyə ehtiyac duyulur.
  • Dəridə olan nahamarlıq – liposaksiyadan sonra kontur əyrilikləri və nahamarlıqlar ola bilər. Dəridə gözlə görünən və əllə hiss edilən qırışlar yarana bilər. Belə halların profilaktikası üçün əksər hallarda əməliyyatdan bir müddət sonra xüsusi fizioterapevtik (kavitasiya, elektroferez, masaj və s.) təyin olunur. Onu da qeyd edək ki, bu proseslər bəzi cərrahlar tərəfindən mütləq şəkildə təyin olunur. Nadir hallarda cərrahi müdaxiləyə ehtiyac olur.
  • Asimmetriya – liposaksiyadan sonra bədənin simmetrik görünümü olmaya bilər. Buna səbəb dəri tonusu, sümük çıxıntıları, əzələ tonusu, liposaksiyadan sonra yarana ödem və bərkimiş sahələrin qeyri-bərabər olması və geriyə sorulmanın da qeyri-bərabər getməsidir. Aparılan fizioterapevtik müalicələrlə zamanla bunlar adətən aradan qalxır, amma təkrar liposaksiyaya da ehtiyac ola bilər.
  • Ağciyər ağırlaşmaları – liposaksiya zamanı yağ damcılarının ağciyər damarlarını tıxaması (yağ emboliyası) və ya trombların hesabına yaranan emboliya olduqca çox nadir hallarda müşahidə olunur, bu vəziyyəti öncədən söyləmək mümkün deyil, bəzi hallarda isə ölümcül də ola bilər.
  • Dəri nekrozu – nadir hallarda rast gəlinir. Ultrasəs liposaskyalarında daha çox müşahidə olunur. Təkrari cərrahi mdaxilə tələb oluna bilər.
  • Seroma – liposaksiyadan sonra dəri altında nəzərə çarpmayacaq dərəcədə maye yığılması olur ki, bu da adətən heç bir iz qoymadan sorulur. Nadir hallarda isə daha çox yığılır ki, bu zaman təkrarı punksiyalara ehtiyac ola bilər.
  • Allergik reaksiyalar – çox nadir hallarda sarğılara, tikiş materiallarına, dərman preparatlarına qarşı yarana bilər. Bu zaman lazımi müalicələrin alınması tələb oluna bilər.
  • Uzun zaman nəticələri –  yaşlanma, çəki alma və ya azalma, hamiləlik, ümumi sistem xəstəliklərindən sonra dəyişikliklər yarana bilər.
  • Cərrahi anesteziya – həm yerli, həm də ümümi anesteziya ilə aparıla bilər ki, bunların da özünəməxsus riskləri vardır. Bəzi hallarda əməliyyatdan sonrakı nəticələr pasiyentlərin gözlədiyi kimi olmaya bilər. Bununla əlaqədar təkrar, korreksiyaedici əməliyyatlara ehtiyacın yaranması mümkündür.

Ardını oxu

Əsas

Sinə dikləşdirmə əməliyyatı.

admin

Paylaşıldı:

| Tarix:

Müəllif:

Plastik stetik cərrahiyyə günümüzdə xanımları ideal görnüşə qovuşduran prosedurdur. Əməliyyatlar vasitəsilə xanımlar onları narahat edən görüntüdən xilas olaraq komplekslərindən azad olurlar. Təbii ki, hər əməliyyatın öz qayası və göstərişi var. Bu gün Lanet Cərrahlıq klinikasının plastik-estetik cərrahı Rəşa Abbasəliyev qısa da olsa sinə dikləşdirmə əməliyyatı haqqında danışacaq.

Qadınlarda yaşın irəliləməsi, hormonal problemlərin yaşanması, doğumdan sonra körpə əmizdirmək, sürətli kilo alıb vermək və daha bir çox səbəbdən ötəri sinələrində sallanmalar meydana gələr. Bundan əlavə bəzi qadınlarda doğuşdan sinələri daşıyan bağların zəif olması ilə əlaqədar onlarda çox erkən yaşlarda sinələrində sallanma müşahidə edilir.  Əməliyyat xaricində sinələri yığacaq və dikləşdirəcək heç bir üsul yoxdur. Dükanlarda bəzi sinə dikləşdirici adı altında kremlər satılmaqdadır, ancaq təsirli deyil. Sinənizi idman məşqləri ilə bir az dikləşdirə bilərsiniz. Mütəmadi idmanla məşğul olsanız sinənizin əzələləri yığılır və bir az da olsa normal görünüş əldə edə bilərsiniz.  İz buraxmayan bir əməliyyat növü yoxdur. Bu əməliyyat izi çox kiçik olduğundan müəyyən zaman müddətində rəngi solğunlaşacaq və çox bilinməyəcək. Əslində estetik sinə dikləşdirmə əməliyyatında sinə ətrafınızın böyüklüyü və sinələrinizin sallanması əməliyyat izi ölçüsünü təyin edən ən böyük faktordur.

Döş dikləşdirmə əməliyyatından sonra 1 həftə evdə istirahət etməlisiniz. Bu bir həftə içərsində sinələrinizi məcbur edəcək hərəkətlər etməməyə, qollarınızı yanlara və yuxarıya doğru çox açmamağa, yerdən ağır bir şey qaldırmamağa diqqət etməlisiniz.

Döş dikləşdirmə əməliyyatı üçün qeydlər:

• Döş dikləşdirmə əməliyyatı 1 – 2 saat davam edir.

• Sinə dikləşdirmə əməliyyatından sonra eyni gün xəstəxanadan evə buraxıla bilərsiniz.

• Sinə dikləşdirmə əməliyyatından sonra ilk 10 gün içində bənövşəyilik və şişliklər ola bilər.

• Əməliyyatdan 4 gün sonra sarğını aça bilərsiniz.

Ardını oxu

Çox oxunanlar